Psychiatrie in de digitale wereld: hoe blijf je op de hoogte?

Geschreven door: Christiaan Vinkers, Jurjen  Luykx en Joeri Tijdink

Internet is in het dagelijks leven onmisbaar geworden en mensen zijn niet weg te slaan van hun smartphone. Het is de tijd van Facebook, LinkedIn, Podcasts en Twitter. Wat moet de psychiater (in opleiding) met deze nieuwe vormen van media? Er is immers steeds meer online informatie over de psychiatrie en over wetenschappelijke ontwikkelingen Deze wordt onder andere aangeboden via websites, podcasts (geluidsfragmenten), handige ‘psychiaterapplicaties’ en sociale media als Facebook en Twitter. Ook de psychiater krijgt daarmee te maken, zowel via de computer als via verschillende applicaties (apps) op de telefoon of tablet. Het is niet eenvoudig om je weg te vinden in de jungle van informatie die online te vinden is. Toch zijn er veel mogelijkheden die het leven voor jou als psychiater vergemakkelijken en verbeteren. Dit artikel maakt je wegwijs in het nieuwe elektronische psychiatrielandschap en helpt je welke bronnen je kunt raadplegen voor de laatste ontwikkelingen op psychiatrisch (wetenschappelijk) gebied. 1. Wetenschappelijke literatuur bijhouden Wetenschappelijke ontwikkelingen in het psychiatrische veld bijhouden is niet eenvoudig omdat er niet één website is waarop alle relevante nieuwe artikelen worden gemeld. Er worden zoveel wetenschappelijke artikelen gepubliceerd; dat kun je bijna niet bijhouden. Maar geef de moed niet op: via een aantal websites - die je af en toe een e-mail sturen - word je op de hoogte gehouden van relevant gepubliceerde psychiatrische literatuur. Hieronder volgt een overzicht van een aantal websites die wij zelf gebruiken: - Evidence Updates via McMaster: Zeer handige en gratis e-mailservice waarin revelante artikelen worden samengevat en besproken. Daarnaast kan je op de hoogte worden gehouden van andere vakgebieden dan de psychiatrie. - Psychiatry Journal Watch: Eens per week wordt door een groep psychiaters een aantal artikelen uitgezocht en besproken, waarvan 1 artikelbespreking gratis is. - Frontiers in psychiatry: - Alerts over geneesmiddelen via NTK. Met deze service kun je  groepen of individuele geneesmiddelen specificeren waarover je per e-mail relevante juist verschenen publicaties ontvangt. - New England Journal of Medicine alerts. Je kunt door ‘psychiatry’ bij je voorkeuren aan te geven op de hoogte blijven van interessante en originele casus in de psychiatrie. Je zult niet bestoken worden aangezien zo’n bericht ongeveer eens per drie weken wordt verstuurd. - Via www.nature.comkun je op de hoogte blijven van Nature en hun zusterbladen zoals Molecular Psychiatry en Neuropsychopharmacology die voor de psychiatrie relevant zijn. Zij sturen je maandelijks hun inhoudsopgave als je je daarop abonneert. - Voor andere tijdschriften werkt de e-mailalert ongeveer hetzelfde, bijvoorbeeld The American Journal of Psychiatry,  Archives of General Psychiatry, maar ook algemene medische tijdschriften zoals de British Medical Journal  en The Lancet. - Ook kun je via de nieuwsbriefof het Facebookaccount van www.dejongepsychiater.nlop de hoogte worden gehouden van recente wetenschappelijke ontwikkelingen in de psychiatrie en neurowetenschappen. - Een andere mogelijkheid is om net gepubliceerde wetenschappelijke artikelen te lezen in psychiatrische tijdschriften via een RSS–reader (zoals Google reader of MobileRSS). Met zo een programma kun je je via je smartphone, tablet of computer abonneren op voor jou relevante (wetenschappelijke) tijdschriften. Deze kun je op een door jou gewenst moment lezen, bijvoorbeeld in de trein of tijdens de overdracht. Ook kun je de leesinstellingen naar eigen voorkeuren aanpassen. 2. Apps  Voor psychiaters is een aantal interessante applicaties (‘apps’) beschikbaar die je kunt downloaden. Ze geven medische of psychiatrische informatie snel en overzichtelijk weer op je smartphone of tablet. - Skyscape (www.skyscape.com): een gratis app voor android, Blackberry, iPhone en iPad, waarmee je een grote variatie aan medische bronnen en boeken op je apparaat kunt zetten, zoals Archimedes (een medische calculator), RxDrugs (geneesmiddeleninteracties), DrDrugs (geneesmiddelen), WM Neurology Survival Guide, de DSM en MedAlert (nieuwsberichten over ontwikkelingen in de geneeskunde). - NHG-standaarden. Alle standaarden zijn gratis te raadplegen. - Farmacotherapeutisch kompas/ De applicatie is eenvoudig in het gebruik als je er aan gewend bent, en het is een stuk handzamer dan het boek. - Epocrates. Vooral handig voor geneesmiddelinteracties en geneesmiddelinformatie. - Interactive brain. De app geeft je met behulp van de anatomie van het brein een goed 3D inzicht. Deze applicatie is vooral geschikt voor je tablet. - New England Journal of Medicine app. Elke week een volledige somatische casus en goede algemene medische onderzoeken. - AIOS app.Alle informatie voor AIOS op een rij. Het is een applicatie die nog in ontwikkeling is. - PubMed on Tap. Even snel een wetenschappelijk artikel opzoeken via je telefoon of tablet? Handig! Voor volledige full-text artikelen moet je of de instelling waarin je werkt geabonneerd zijn. - DSM codes. Dit is een applicatie die je snel alle DSM-IV TR codes van alle diagnoses geeft. Erg geschikt voor arts-assistenten die brieven moeten schrijven en de DSM code daarbij moeten vermelden. - Daarnaast kunnen apps ook compliance bij patiënten bevorderen. Zo zijn er apps zoalsPillboxie, Dosecast en Rxmindme die patiënten met een alert per e-mail of sms herinnert om medicatie in te nemen op bepaalde tijden. 3. Sociale Media Artsen en sociale media zijn geen gemakkelijke combinatie. Je wil niet dat persoonlijke informatie voor iedereen toegankelijk is en dat patiënten je vakantiefoto’s kunnen zien via Facebook of via een online fotoalbum. Toch wil je je vrienden op de hoogte houden van privézaken of je mening geven via een Twitteraccount.  Daarom heeft de KNMG richtlijnen opgesteld hoe je als arts om moet gaan met sociale media. Deze nieuwe media worden door psychiaters (i.o.) steeds meer gebruikt. Zo zijn er meerdere ‘ bekende’ twitterende psychiaters, zoals @jongepsychiater,@devrijepsych, @robertvermeiren, @DrShock, @arianepsy en @glasg. Op Facebook kun je ‘vriend worden’ van De Jonge Psychiater  die je op de hoogte houdt van recente ontwikkelingen op wetenschappelijk gebied maar ook psychiatrie in relatie tot recht, kunst en geeft een overzicht van aankomende congressen. 4. Podcasts Via iTunes is het eenvoudig om de podcast (luisterfragment) van de American Journal of Psychiatry te downloaden. Per maand worden enkele gepubliceerde artikelen en een Clinical Case Conference besproken. Je kunt in iTunes instellen dat bij elke synchronisatie bijvoorbeeld de laatste 5 uitzendingen op je iPod of iPhone geplaatst worden. Aangezien het tijdschrift breed klinisch georiënteerd is en de clinical case conference een casus uitdiept, is deze podcast ideaal voor de klinisch werkzame psychiater in elk aandachtsgebied, van persoonlijkheidsstoornissen tot verslaving. Ideaal voor op de fiets of in de trein. 5. Blogs Er zijn verschillende blogs in het Nederlands of Engels die de ontwikkelingen binnen de psychiatrie volgen. Een aantal van deze blogs wordt door collega’s verzorgd, zoals Club Confabula (Nederlandstalig ) en Dr.Shock (Engelstalig). Buiten Nederland is het aanbod nog groter. Een aantal tips: - Neuroskeptic en Neurocritic: gefundeerd kritische blogs over recente psychiatrische en neurowetenschappelijke ontwikkelingen. - Thoughtbroadcast: onderhoudende Engelstalige blog door een psychiater over o.a. psychiatrische diagnostiek en psychofarmaca. - The Last Psychiatrist: authentieke en bij vlagen ironische website van een psychiater over algemene onderwerpen door een psychiatrische bril. - Shrink Rap: vlot geschreven Engelstalige blog over psychiatrische zaken. Conclusie Er zijn voor de psychiater vele mogelijkheden om up-to-date te blijven op psychiatrisch gebied en om snel aan de goede informatie te komen. Ons advies is om uit deze veelheid van mogelijkheden te kijken wat bij je past en waar je iets aan hebt. Een kwestie van proberen dus! De hoofdboodschap is: door internet en apps je kennis en vaardigheden als arts en psychiater (i.o.) blijven ontwikkelen en verbeteren.